Περιγραφή του αξιοθέατου
Μεταξύ του τεράστιου αριθμού εκκλησιών και μοναστηριών στο ελληνικό νησί της Σαντορίνης, το Ορθόδοξο Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου έχει αναμφίβολα ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Σήμερα, το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου βρίσκεται ανάμεσα στους οικισμούς Ημεροβίλι και Φηροστεφάνι και είναι το δεύτερο «σπίτι» της ιεράς μονής από την ίδρυσή του.
Η ιστορία του μοναστηριού ξεκίνησε τον 17ο αιώνα, όταν το διοικητικό κέντρο του νησιού της Σαντορίνης ήταν ένας καλά οχυρωμένος οικισμός γνωστός ως Κάστρο, που βρίσκεται στο απρόσιτο βραχώδες ακρωτήρι του Σκάρου (κοντά στο σύγχρονο Ημεροβίλι, βράχος Σκάρου). Στην πρωτεύουσα ζούσαν κυρίως καθολικοί, αλλά η οικογένεια Γκίζι ήταν μια από τις λίγες ορθόδοξες οικογένειες που ζούσαν στο κάστρο του Σκάρου και είχαν εδώ το δικό τους παρεκκλήσι του Αγίου Νικολάου, το οποίο το 1651, με την άδεια του σημερινού αρχιεπισκόπου της Σαντορίνης, μετατράπηκε σε μοναστήρι.
Μέχρι το 1800, η πρωτεύουσα της Σαντορίνης μεταφέρθηκε από το Κάστρο, που είχε υποστεί μεγάλες ζημιές από μια σειρά ισχυρών σεισμών, στον Πύργο, και στις αρχές του 19ου αιώνα, ο οικισμός ερήμωσε τελείως και το ζήτημα της μεταφοράς του μοναστηριού στο επίσης δημιουργήθηκε ένα ασφαλέστερο μέρος. Η άδεια κατασκευής νέου μοναστηριού εκδόθηκε από τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Κύριλλο ΣΤ’τον Δεκέμβριο του 1815. Το μοναστήρι χτίστηκε στη θέση της παλιάς εκκλησίας της Ζωοδόχου Πηγής, όπου, μάλιστα, βρίσκεται σήμερα. Λόγω οικονομικών δυσκολιών, η κατασκευή διήρκεσε 5 χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων οι μοναχές έμειναν στο μοναστήρι του φρουρίου του Πύργου.
Σήμερα το μοναστήρι αυτό, που αγιάστηκε προς τιμήν του Αγίου Νικολάου, του Αγίου Παντελεήμονα και της εικόνας της Θεοτόκου «Ζωοδόχος πηγή» («Ζωοδόχος Πηγή») είναι ένα σημαντικό ιστορικό και αρχιτεκτονικό μνημείο. Το κύριο λείψανο της μονής είναι η αρχαία βυζαντινή εικόνα του Αγίου Νικολάου. Ωστόσο, το εξαιρετικό ξύλινο τέμπλο του καθολικού της μονής αξίζει επίσης ιδιαίτερη προσοχή.
